OwlCyberSecurity - MANAGER

Edit File: tutor.tr.iso9

=============================================================================== = V I M T u t o r'a Ho� Geldiniz - S�r�m 1.5 = =============================================================================== Vim, bu gibi bir e�itmen ile a�klanmas� gereken �ok fazla komut bar�nd�ran, olduk�a kuvvetli bir metin d�zenleyicidir. Bu e�itmen Vim'i �ok ama�l� bir d�zenleyici olarak kolayl�kla kullanabilece�iniz yeterli say�da komutu a�klamak i�in tasarlanm��t�r. E�itmeni tamamlama s�resi yapaca�n�z denemelere ba�l� olarak 25-30 dakikad�r. Derslerdeki komutlar bu metini de�i�tirecektir. �zerinde �al��mak i�in bu dosyan�n bir kopyas�n� al�n (e�er "vimtutor" uygulamas�n� �al��t�rd�ysan�z zaten bir kopyas�n� alm�� oldunuz). Bu e�itmenin, kullanarak ��retmeye ayarland��n� unutmamak �nemlidir. Bu �u anlama gelir; komutlar� ��renmek i�in do�ru bir �ekilde �al��t�rman�z gerekir. E�er sadece yaz�lanlar� okursan�z komutlar� unutursunuz. �imdi Caps-Lock tu�lar�n�z�n bas�l� olmad��na emin olun ve Ders 1.1'in ekran� tamamen doldurmas� i�in j tu�una yeterli miktarda bas�n. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 1.1: �MLEC� HAREKET ETT�RMEK �.N: T�m derslerde <ENTER> g�rd��n�z yerde bu tu�a basman�z gerekir. ** �mleci hareket ettirmek i�in, h,j,k,l tu�lar�na g�sterildi�i gibi bas�n. ** ^ k �pucu: h tu�u soldad�r ve sola hareket eder. < h l > l tu�u sa�dad�r ve sa�a hareket eder. j j tu�u a�a� y�nl� bir ok gibidir. v 1. Yeterli hissedinceye kadar imleci ekranda hareket ettirin. 2. A�a� tu�unu (j) tekrar edene kadar bas�l� tutun. ---> �imdi, bir sonraki derse nas�l ge�ece�inizi biliyorsunuz. 3. A�a� tu�unu kullanarak, Ders 1.2'ye ge�in. Not: E�er yazd��n�z bir �eyden emin de�ilseniz, Normal kipe ge�mek i�in <ESC> tu�una bas�n. Daha sonra istedi�iniz komutu yeniden yaz�n. Not: �mle� tu�lar� da ayn� zamanda i�e yararlar ancak hjkl tu�lar�n� kullanmaya al��t��n�zda etrafta daha h�zl� hareket edersiniz. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 1.2: VIM'E G�R�� VE VIM'DEN �IKI� !! NOT: A�a�daki ad�mlar� yapmadan �nce, bu dersi tamamen okuyun. 1. <ESC> tu�una bas�n (Normal kipte olmay� garantilemek i�in). 2. Yaz�n: :q! <ENTER>. ---> Bu d�zenleyicinin yapt��n�z de�i�iklikleri KAYDETMEDEN kapanmas�n� sa�lar. E�er yapt�klar�n�z�n kaydedilmesini istiyorsan�z �unu yaz�n: :wq <ENTER> 3. Kabuk istemcisini (shell prompt) g�rd��n�zde, sizi bu e�itmene getiren komutu yaz�n. Bu: vimtutor <ENTER> komutudur. Normalde: vim tutor <ENTER> komutu kullan�l�r. ---> 'vim' vim d�zenleyicisine gir anlam�na gelir, 'tutor' ise a�mak istedi�iniz dosyad�r. 4. E�er bu ad�mlar� ezberlediyseniz ve kendinizden eminseniz, 1'den 3'e kadar olan ad�mlar�, d�zenleyiciden �kmak ve yeniden girmek i�in uygulay�n. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 1.3: MET�N D�ZENLEME - S�LME ** Normal kipteyken imlecin alt�ndaki karakteri silmek i�in x 'e bas�n.** 1. �mleci a�a�da i�aretlenmi� (-->) sat�ra g�t�r�n. 2. Hatalar� d�zeltmek i�in, imleci silinmesi gereken karakterin �zerine getirin 3. �stenmeyen karakteri silmek i�in x tu�una bas�n. 4. C�mle d�zelene kadar 2'den 4'e kadar olan ad�mlar� tekrar edin. ---> �inek ayy�n �zzerinden attlad�. 5. �imdi sat�r d�zeldi, Ders 1.4'e ge�in. NOT: Bu e�itmende ilerledik�e ezberlemeye �al��may�n, kullanarak ��renin. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 1.4: MET�N D�ZENLEME - EKLEME ** Normal kipteyken metin eklemek i�in i 'ye bas�n. ** 1. �mleci a�a�daki i�aretlenmi� (-->) ilk sat�ra g�t�r�n. 2. �lk sat�r� ikincisinin ayn�s� gibi yapmak i�in, imleci eklenmesi gereken metinden sonraki ilk karakterin �zerine g�t�r�n. 3. i 'ye bas�n ve gerekli eklemeleri yap�n. 4. Her hata d�zeltildi�inde <ESC> tu�una basarak Normal kipe d�n�n. C�mleyi d�zeltmek i�in 2'den 4'e kadar olan ad�mlar� tekrar edin. ---> Bu metinde eksk. ---> Bu metinde bir�ey eksik. 5. Metin ekleme �al��malar�n� yeterli g�r�yorsan�z a�a�daki �zete ge�in. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ DERS 1 �ZET 1. �mle� hem ok tu�lar� hem de hjkl tu�lar� ile hareket ettirilir. h (sol) j (a�a�) k (yukar�) l (sa�) 2. (Konsoldan) Vim'e girmek i�n yaz�n: vim DOSYA�SM� <ENTER> 3. T�m de�i�iklikleri g�z ard� edip vimden �kmak i�in yaz�n: <ESC> :q! <ENTER> veya t�m de�i�iklikleri kaydetmek i�in yaz�n: <ESC> :wq <ENTER> 4. �mlecin alt�ndaki bir karakteri silmek i�in Normal kipte x yaz�n. 5. �mlecin alt�nda metin eklemek i�in Normal kipte yaz�n: i yaz�lacak metin <ESC> NOT: <ESC> tu�una basmak sizi Normal kipe g�t�r�r ya da istenmeyen tamamlanmam�� bir komutu iptal eder. �imdi Ders 2 ile devam edin. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 2.1: S�LME KOMUTLARI ** Bir kelimeyi silmek i�in dw yaz�n.** 1. Normal kipte olmakten emin olmak i�in <ESC> tu�una bas�n. 2. �mleci a�a�daki i�aretlenmi� (-->) sat�ra g�t�r�n. 3. �mleci silinmesi gereken kelimenin ba��na g�t�r�n. 4. Kelimeyi silmek i�in dw yaz�n. NOT: dw harfleri siz yazd�k�a ekran�n son sat�r�nda g�r�lecektir. E�er yanl�� bir �eyler yazarsan�z, yeniden ba�lamak i�in <ESC> tu�una bas�n. ---> Bu sat�rda �erez c�mleye ait olmayan leblebi kelimeler var. 5. C�mle d�zelene kadar ad�m 3 ve 4'� tekrar edin, daha sonra Ders 2.2'ye gidin. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 2.2: DAHA FAZLA S�LME KOMUTU ** Sat�r� sonuna kadar silmek i�in d$ yaz�n.** 1. Normal kipte olmaktan emin olmak i�in <ESC> tu�una bas�n. 2. �mleci a�a�daki i�aretlenmi� (-->) sat�ra g�t�r�n. 3. �mleci do�ru olan sat�r�n sonuna g�t�r�n. (Birinciden SONRA. ) 4. Sat�r� sonuna kadar silmek i�in d$ yaz�n. ( d$ yazarken d'den sonra <ALT> ile beraber $ tu�una bas�n) ---> Birileri bu sat�r�n sonunu iki defa yazm��. Birileri bu sat�r�n sonunu iki defa yazm��. 5. Neler oldu�unu anlamak i�in Ders 2.3'e gidin. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 2.3: KOMUTLAR VE NESNELER d silme komutu i�in bi�im a�a�daki gibidir: [say�] d nesne VEYA d [say�] nesne Burada: say� - komutun ka� defa �al��t�rlaca� (iste�e ba�l�, varsay�lan=1). d - silme komutu nesne - komutun ne �ekilde �al��aca� (a�a�da listlendi). Nesnelerin k�sa bir listesi. w - Bo�lu�u da i�ererek, imle�ten itibaren kelimenin sonuna kadar. e - Bo�lu�u ��ERMEDEN, imle�ten itibaren kelimenin sonuna kadar. $ - imle�ten sat�r�n sonuna kadar. NOT: Ser�ven sevenler i�in, Normal kipte iken, komut olmadan sadece nesnenin kendisine basmak imleci yukardaki listede oldu�u gibi hareket ettirecektir. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 2.4: 'KOMUT-NESNE'ye B�R �ST�SNA ** B�t�n bir sat�r� silmek i�in dd yaz�n. ** B�t�n bir sat�r silme s�kl��ndan dolay�, Vi tasar�mc�lar� bir sat�r� tamamen silmek i�in iki d yazman�n daha kolay olaca�na karar verdiler. 1. �mleci a�a�daki t�mceci�in ikinci sat�r�na g�t�r�n. 2. Sat�r� silmek i�in dd yaz�n. 3. �imdi de d�rd�nc� sat�ra gidin. 4. �ki sat�r� birden silmek i�in 2dd (say�-komut-nesne'yi hat�rlay�n) yaz�n. 1) G�ller k�rm�z�d�r, 2) �amur e�lenceli, 3) Menek�eler mavi, 4) Bir arabam var, 5) Saat bana s�yler, 6) �eker tatl�d�r 7) Ve sen de �ylesin ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 2.5: GER� AL KOMUTU ** Son komutu geri almak i�in u , b�t�n bir sat�r� d�zeltmek i�in U yaz�n.** 1. �mleci a�a�daki i�aretlenmi� (-->) sat�rdaki ilk hatan�n �zerine g�t�r�n. 2. �lk istenmeyen karakteri silmek i�in x yaz�n. 3. �imdi son �al��t�r�lan komutu geri almak i�in u yaz�n. 4. Bu sefer x komutunu kullanarak sat�rdaki t�m hatalar� d�zeltin. 5. �imdi sat�r� ilk haline �evirmek i�in b�y�k U yaz�n. 6. �imdi U ve daha �nceki komutlar� geri almak i�in birka� defa u yaz�n. 7. �imdi birka� defa CTRL-R (CTRL'yi bas�l� tutarken R ye bas�n) yazarak geri almalar� da geri al�n. ---> Buu sat��rdaki hatalar� d��zeltinn ve sonra koomutu geri alll�n. 8. Bunlar son derece kullan��l� komutlard�r. �imdi Ders 2 �zete ge�in. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ DERS 2 �ZET 1. �mle�ten itibaren bir kelimeyi silmek i�in yaz�n: dw 2. �mle�ten itibaren bir sat�r� silmek i�in yaz�n: d$ 3. B�t�n bir sat�r� silmek i�in yaz�n: dd 4. Normal kipte bir komut bi�imi ��yledir: [say�] komut nesne VEYA komut [say�] nesne burada: say� - komutun ka� kere tekrar edece�i komut - ne yap�laca�, silmek i�in d oldu�u gibi nesne - komutun nas�l davranaca�, w (kelime), $ (sat�r sonu), vb gibi. 5. �nceki hareketleri geri almak i�in yaz�n: u (k��k u) Bir sat�rdaki t�m de�i�iklikleri geri almak i�in yaz�n: U (b�y�k u) Geri almalar� geri almak i�in yaz�n: CTRL-R ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 3.1: KOY KOMUTU ** Son yapt��n�z silme i�lemini imle�ten sona geri yerle�tirmek i�in p yaz�n.** 1. �mleci a�a�daki t�mceci�in ilk sat�r�na g�t�r�n. 2. Sat�r� silip Vim'in tamponuna yerle�tirmek i�in dd yaz�n. 3. �mleci, silinmi� sat�r� nereye yerle�tirmek istiyorsan�z, o sat�r�n �ZER�NE g�t�r�n. 4. Normal kipteyken, sat�r� yerle�tirmek i�in p yaz�n. 5. T�m sat�rlar� do�ru s�raya koymak i�in 2'den 4'e kadar olan ad�mlar� tekrar edin. d) Sen de ��rendin mi? b) Menek�eler mavidir, c) Ak�l ��renilir, a) G�ller k�rm�z�d�r, ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 3.2: YERLE�T�R KOMUTU ** �mlecin alt�nda bir karakter yerle�tirmek i�in r yaz�n.** 1. �mleci a�a�daki i�aretlenmi�(--->) ilk sat�ra g�t�r�n. 2. �mleci sat�rdaki ilk hatan�n �zerine g�t�r�n. 3. Hatay� d�zeltmek i�in �nce r ard�ndan da do�ru karakteri yaz�n. 4. �lk sat�r d�zelene kadar ad�m 2 ve 3'� tekrar edin. ---> Bu sat�v yaz�l�vken, bivileri yaml�� tu�tara basm��. ---> Bu sat�r yaz�l�rken, birileri yanl�� tu�lara basm��. 5. Ders 3.2'ye ge�in. NOT: Unutmay�n, ezberleyerek de�il kullanarak ��renin. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 3.3: DE���T�R KOMUTU ** Bir kelimenin tamam�n� veya par�as�n� de�i�tirmek i�in cw yaz�n. 1. �mleci a�a�daki i�aretlenmi�(--->) sat�ra g�t�r�n. 2. �mleci "sutar" daki u'nun �zerine yerle�tirin. 3. �nce cw ard�ndan do�ru kelimeyi girin (bu durumda 'at�r'.) 4. <ESC> tu�una bas�n ve bir sonraki hataya gidin (de�i�mesi gereken ilk karakter.) 5. �lk c�mle ikincisiyle ayn� olana kadar ad�m 3 ve 4'� tekrar edin. ---> Bu sutar de�i�tir komutu ile de�i�neli gereken birka� petime i�eriyor. ---> Bu sat�r de�i�tir komutu ile de�i�mesi gereken birka� kelime i�eriyor. cw'nin sadece kelimeyi de�i�tirmedi�ini, ayn� zamanda sizi insert kipine g�t�rd��ne de dikkat edin. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 3.4: c'Y� KULLANARAK DAHA FAZLA DE���T�RME ** De�i�tir komutu sil komutu ile ayn� nesnelerle kullan�l�r.** 1. De�i�tir komutu sil ile ayn� yolla �al���r. Bi�im ��yledir: [say�] c nesne VEYA c [say�] nesne 2. Nesneler de ayn� zamanda ayn�d�r. �rne�in w (word), $ (sat�r sonu), vb. gibi. 3. A�a�daki i�aretlenmi�(--->) ilk sat�ra gidin. 4. �mleci ilk hataya g�t�r�n. 5. Sat�r�n geri kalan k�sm�n� ikincisi gibi yapmak i�in c$ yaz�n ve daha sonra <ESC> tu�una bas�n. ---> Bu sat�r�n sonu d�zeltilmek i�in biraz yard�ma ihtiya� duyuyor. ---> Bu sat�r�n sonu d�zeltilmek i�in c$ komutu kullan�larak yard�ma ihtiya� duyuyor. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ DERS 3 �ZET 1. Silinmi� olan bir metini geri yerle�tirmek i�in p yaz�n. Bu silinmi� metini imle�ten hemen SONRA geri yerle�tirir (e�er bir sat�r silinmi�se hemen imle�ten sonra, alta yerle�tirilecektir) 2. �mlecin alt�ndaki karakteri de�i�tirmek i�in �nce r ard�ndan da as�l karakteri yaz�n. 3. De�i�tir komutu belirlenen nesneyi, imle�ten nesnenin sonuna kadar de�i�tirme imkan� verir. �rne�in, bir kelimeyi imle�ten sonuna kadar de�i�tirmek i�in cw , bir sat�r�n tamam�n� de�i�tirmek i�inse c$ yaz�n. 4. De�i�tir i�in bi�im ��yledir: [say�] c nesne VEYA c [say�] nesne �imdi bir sonraki derse ge�in. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 4.1: KONUM VE DOSYA DURUMU ** Dosya i�erisindeki konumunuzu ve dosyan�n durumunu g�rmek i�in CTRL-g yaz�n. ** ** Dosya i�erisindeki bir sat�ra gitmek i�in SHIFT-g yaz�n. ** Not: Ad�mlardan herhangi birini yapmadan �nce dersin tamam�n� okuyun!! 1. Ctrl tu�unu bas�l� tutun ve g'ye bas�n. Dosyan�n sonunda dosya ismini ve bulundu�unuz konumu g�steren bir durum sat�r� g�r�necektir. Ad�m 3 i�in sat�r numaras�n� unutmay�n. 2. Dosyan�n sonuna gitmek i�in shift-G 'ye bas�n. 3. Daha �nce bulundu�unuz sat�r numaras�n� yaz�n ve daha sonra shift-G 'ye bas�n. Bu sizi daha �nce bulundu�unuz ve Ctrl-g 'ye bast��n�z sat�ra geri g�t�recektir. (Say�lar yaz�l�rken ekranda G�R�NMEYECEKLERD�R.) 4. Yapabilece�inizi d���nd��n�zde, ad�m 1'den 3'e kadar yap�n. �.N: Bu k�s�m orijinal metinde de biraz eksik anlat�lm�� gibi. Bir sat�r hakk�nda bilgi almak i�in Ctrl-g'yi kullan�n. Herhangi bir sat�ra gitmek i�inse, �nce sat�r numaras�n� yaz�n ve ard�nan shift-g'ye bas�n. Sat�r numaras� girmeden bas�lan shift-g sizi sat�r sonuna g�t�r�r. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 4.2: ARAMA KOMUTU ** Bir kelime �be�ini aramak i�in / ile beraber kelime �be�ini girin. ** 1. Normal kipteyken / karakterini yaz�n. Komut b�l�m� yerine / karakterinin ve imlecin ekran�n sonunda g�r�nd��ne dikkat edin. 2. �imdi, 'hatttaa' yaz�p <ENTER> 'a bas�n. Bu sizin aramak istedi�iniz kelime. 3. Ayn� kelime �be�ini tekrar aramak i�in, basit�e n yaz�n. Ayn� kelime �be�ini z�t y�nde aramak i�in, Shift-N yaz�n. 4. E�er z�t y�ne do�ru bir arama yapmak istiyorsan�z, / komutu yerine ? komutunu kullan�n. ---> "hatttaa" hatay� yazman�n do�ru yolu de�il; hatttaa bir hata. Not: Arama dosyan�n sonuna ula�t��nda, tekrar ba�tan ba�layacakt�r. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 4.3: UYAN PARANTEZ ARAMASI ** Uyan bir ),] veya } bulmak i�in % yaz�n. ** 1. �mleci i�aretli (--->) sat�rdaki herhangi bir (, [ veya { karakterinin �zerine g�t�r�n. 2. �imdi % karakterini yaz�n. 3. �mle� uyan parantez veya ayrac�n �zerine gider. 4. Uyan ilk parantezin �zerine geri d�nmek i�in yine % yaz�n. ---> Bu ( i�erisinde ('ler, ['ler ] ve {'ler } bulunan bir sat�rd�r. )) Not: Bu i�erisinde uymayan parantezler bulunan bir program�n yanl���n� ay�klamak i�in son derece yararl�d�r. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 4.4: HATALARI D�ZELTMEK ���N B�R YOL ** 'eski' yerine 'yeni' yerle�tirmek i�in :s/eski/yeni/g yaz�n. ** 1. �mleci a�a�daki i�aretli (--->) sat�ra g�t�r�n. 2. :s/buu/bu yaz�p <ENTER> 'a bas�n. Bu komutun sadece sat�rdaki ilk kar��la�may� d�zeltti�ine dikkat edin. 3. �imdi genel olarak sat�rdaki t�m de�i�ikli�i yapmak i�in :s/buu/bu/g yaz�n. ---> Buu birinci, buu ikinci, buu ��nc� b�l�m. 4. �ki sat�r aras�ndaki bir karakter katar�n�n t�m�n� de�i�tirmek i�in, :#,#s/eski/yeni/g yaz�n, burada #,# iki sat�r�n say�lar�d�r. T�m dosyadaki kar��la��lan kelimeleri de�i�tirmek i�in :%s/eski/yeni/g yaz�n. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ DERS 4 �ZET 1. Ctrl-g sizin dosyadaki konumunuzu ve dosya durumunu g�sterir. Shift-G dosyan�n sonuna gider. Shift-G 'den �nce bir say� yaz�l�rsa, o sat�ra gidilir. 2. Bir s�zc�k �be�inden �nce / yazmak, �LER� y�nde o �be�i arat�r. Bir s�zc�k �be�inden �nce ? yazmak, GER� y�nde o �be�i arat�r. Bir aramadan sonra, ayn� y�ndeki bir sonraki kar��la�may� bulmak i�in n , veya z�t y�ndekini bulmak i�in Shift-N yaz�n. 3. �mle� bir (,),[,],{,} parantezi �zerindeyken % yazmak, uyan di�er e� parantezi bulur. 4. Bir sat�rdaki ilk 'eski'yi 'yeni' ile de�i�tirmek i�in :s/eski/yeni yaz�n. Bir sat�rdaki t�m 'eski'leri 'yeni' ile de�i�tirmek i�in :s/eski/yeni/g yaz�n. �ki sat�r aras�ndaki �bekleri de�i�tirmek i�in :#,#s/eski/yeni/g yaz�n. (#'lar sat�r numaralar�) Bir dosyadaki t�m kar��la�malar� de�i�tirmek i�in :%s/eski/yeni/g yaz�n. Her seferinde onay sormas� i�in 'c' ekleyin. :%s/eski/yeni/gc ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 5.1: BIR DI� KOMUT �ALI�TIRMAK ** Bir d�� komutu �al��t�rmak i�in :! ve ard�ndan istedi�iniz d�� komutu yaz�n. ** 1. �mleci ekran�n alt�na g�t�rmek i�in al���k oldu�unuz : komutunu yaz�n. Bu size bir komut yazma imkan� verir. 2. �imdi ! (�nlem) karakterini yaz�n. Bu size bir d�� komut �al��t�rma imkan� verir. 3. �rnek olarak ! karakterini takiben ls yaz�n ve <ENTER>'a bas�n. Bu size o anda bulundu�unuz dizindeki dosyalar� g�sterecektir. Veya ls �al��mazsa :!dir komutunu kullan�n. Not: Herhangi bir d�� komutu bu yolla �al��t�rmak m�mk�nd�r. Not: T�m : komutlar�ndan sonra <ENTER> tu�una bas�lmal�d�r. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 5.2: DOSYA YAZMAYA DEVAM ** Dosyaya yap�lan de�i�ikli�i kaydetmek i�in, :w DOSYA�SM� yaz�n. ** 1. Bulundu�unuz dizini listelemek i�in :!dir veya :!ls yaz�n. Komuttan sonra <ENTER> tu�una bas�ca�n�z� zaten biliyorsunuz. 2. Mevcut olmayan bir dosya ismi se�in, �rne�in DENEME. 3. �imdi :w DENEME yaz�n (DENEME sizin se�ti�iniz dosya ismi). 4. Bu t�m dosyay� (Vim Tutor) DENEME isminde ba�ka bir dosyaya yazar. Bunu do�rulamak i�in, :!dir yaz�n ve yeniden bulundu�unuz dizini listeleyin. Not: E�er Vim'den �k�p kaydetti�iniz DENEME dosyas�n� a�arsan�z, bunun kaydetti�iniz vimtutor'un ger�ek bir kopyas� oldu�unu g�r�rs�n�z. 5. �imdi dosyay� �u komutlar� vererek silin (MS-DOS) :!del DENEME (veya UNIX) :!rm DENEME ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 5.3: SE�MEL� YAZ KOMUTU ** Dosyan�n bir b�l�m�n� kaydetmek i�in, :#,# w DOSYA�SM� yaz�n. ** 1. Bir kez daha bulundu�unuz dizini g�rmek i�in :!dir veya :!ls yaz�n, ard�ndan DENEME gibi uygun bir dosya ismi se�in. 2. �mleci bu sayfan�n ba��na g�t�r�n ve ard�ndan CTRL-g'ye basarak sat�r numaras�n� ��renin. BU NUMARAYI UNUTMAYIN! 3. �imdi sayfan�n sonuna gidib ve yine CTRL-g'ye basarak sat�r numaras�n� ��renin. BU NUMARAYI DA UNUTMAYIN! 4. Bir dosyaya sadece bir b�l�m� kaydetmek i�in, :#,# w DENEME yaz�n. #,# sizin bakt��n�z say�lar (�st,alt) ve DENEME dosyan�z�n ismidir. 5. Yine, :!dir yazarak dosyan�n orada oldu�una bak�n ama S�LMEY�N. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 5.4: DOSYALARI B�RLE�T�RMEK-B�L�M EKLEMEK ** Bir dosyan�n i�eri�ini eklemek i�in :r DOSYA�SM� yaz�n. ** 1. DENEME dosyan�z�n �nceden bulundu�undan emin olmak i�in :!dir yaz�n. 2. �mleci bu sayfan�n ba��na yerle�tirin. NOT: Ad�m 3'� uygulad�ktan sonra Ders 5.3'� g�r�yor olacaks�n�z. Daha sonra bu derse sayfas�na d�n�n. 3. �imdi DENEME sayfas�n� :r DENEME yazarak aktar�n. NOT: Aktard��n�z dosya imlecinizin hemen alt�na eklenecektir. 4. Dosyan�n eklendi�ini g�rmek i�in, geriye gidin. Ders 5.3'ten iki kopya oldu�unu g�receksiniz; as�l ve kopya olan�. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ DERS 5 �ZET 1. :!komut bir d�� komut �al��t�r�r. Baz� yararl� �rnekler: (MS-DOS) (Unix) :!dir :!ls - bir dizini listeler. :!del DOSYA :!rm DOSYA - DOSYA'y� siler. 2. :w DOSYA�SM� o anki Vim dosyas�n� diske DOSYA�SM� ile kaydeder. 3. :#,#w DOSYA�SM� # ile # sat�r aras�n� DOSYA�SM� ile kaydeder. 4. :r DOSYA�SM� imlecin alt�ndan ba�layarak DOSYA�SM� isimli dosyan�n i�eri�ini ekler. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 6.1: A� KOMUTU ** �mlecin a�a�s�na bir sat�r a�mak ve Insert kipine ge�mek i�in o yaz�n. ** 1. �mleci a�a�daki i�aretlenmi� (--->) sat�ra g�t�r�n. 2. �mlecin a�a�s�na bir sat�r a�mak ve Insert kipine ge�mek i�in o (k��k harfle) yaz�n. 3. �imdi i�aretlenmi� sat�r� kopyalay�n ve Insert kipinden �kmak i�in <ESC> tu�una bas�n. ---> o yazd�ktan sonra imlec a�lan sat�ra gidicek ve Insert kipine ge�ilecek. 4. �mlecin �zerinde bir sat�r a�mak i�in, basit�e b�y�k O yaz�n. Bunu a�a�daki sat�rda deneyin. Bu sat�r�n �zerine bir sat�r a�mak i�in imle� bu sat�rdayken Shift-o yaz�n. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 6.2: EKLE KOMUTU ** �mle�ten sonra metin eklemek i�in a yaz�n. ** 1. �mleci a�a�daki i�aretlenmi� (--->) sat�r�n sonuna g�t�rmek i�in Normal Kipteyken $ yaz�n. 2. �mlecin alt�ndaki karakterden sonra metin eklemek i�in a (k��k harfle) yaz�n. (B�y�k A sat�r�n sonuna ekler). 3. �imdi ilk sat�r� tamamlay�n. Ekle komutunun Insert kipiyle ayn� i�i yapt��na dikkat edin. Tek fark metinin eklendi�i yer. �.N: E�er a yazarsan�z imlecin alt�ndaki karakterden hemen sonra ekleme yapabilirsiniz. E�er Shift-a yazarsan�z imle� sat�r sonuna gidecek ve hemen ard�na ekleme yapabileceksiniz. Do�al olarak bizim �rne�imizde Shift-A'y� kullanmak daha g�zel olacakt�r. �nce $ ard�nan a yazmam�za gerek kalmaz. ---> Bu sat�rda �al��abilirsiniz ---> Bu sat�rda �al��abilirsiniz. �al���rken metin eklemeyi kullan�n. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 6.3: B�R BA�KA DE���T�R KOMUTU ** Birden fazla karakter de�i�tirmek i�in b�y�k R yaz�n. ** 1. �mleci a�a�daki i�aretli (--->) sat�rlar�n ilkine g�t�r�n. 2. �mleci i�aretli olan ikinci sat�rdakinden farkl� olan ilk kelimenin ba��na g�t�r�n. ( "tu�lar�" kelimesi ) 3. �imdi b�y�k R yaz�n ve ilk sat�r� ikincisinin ayn�s� yapmak i�in eski metinin �zerinden yenisini yaz�n. Siz yazd�k�a metin de�i�ecektir. ---> Bu sat�r� ikincisinin ayn�s� yapmak i�in tu�lar� kullan�n. ---> Bu sat�r� ikincisinin ayn�s� yapmak i�in R yaz�n ve metini girin. 4. �kmak i�in <ESC> tu�una bast��n�zda, de�i�memi� metinin aynen kald��na dikkat edin. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 6.4: SET SE�ENE�� ** Bir se�enek ayarlay�n , b�ylece bir arama veya de�i�tirme ** ** durumu g�rmezden gelsin. ** 1. 'ignore' kelimesini aramak i�in: /ignore yaz�n. Bunu n tu�una basarak birka� kez tekrar edin 2. :set ic yazarak 'ic' (Ignore case) ayar�n� se�in. 3. Tekrar n tu�una basarak 'ignore' kelimseini aray�n. n tu�una basarak bu aramay� birden �ok defa tekrar edin. 4. :set hls is yazarak 'hlsearch' ve 'incsearch' ayarlar�n� se�in. 5. /ignore yazarak arama komutunu tekrar verin ve ne olaca�n� g�r�n. 6. Kar��la�ma vurgular�n� iptal etmek i�in, :nohlsearch yaz�n. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ DERS 6 �ZET 1. o yazmak imlecin alt�nda bir sat�r a�ar ve imleci bu a�lm�� sat�ra Insert kipinde yerle�tirir. B�y�k O yazmak imlecin �zerinde bir sat�r a�ar. 2. �mlecin �zerindeki karakterden hemen sonra metin eklemek i�in a yaz�n. B�y�k A yazmak hemen sat�r sonuna giderek metin eklemeye haz�r hale getirir. 3. B�y�k R yazmak De�i�tir kipine girer ve �kmak i�in <ESC> tu�una bas�lana kadar sizi bu kipte b�rak�r. 4. ":set xxx" yazmak "xxx" se�ene�ini ayarlar. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 7: �EV�R�M��� (ON-LINE) YARDIM KOMUTLARI ** �evirimi�i yard�m sistemini kullan�n ** Vim geni� bir �evirimi�i yard�m sistemine sahiptir. Ba�lamak i�in �u ��n� deneyebilirsiniz. - (e�er sahipseniz) <HELP> tu�una bas�n - (e�er sahipseniz) <F1> tu�una bas�n - :help yaz�n ve <ENTER> tu�una bas�n Yard�m penceresini kapatmak i�in :q yaz�p <ENTER> tu�una bas�n. ":help" komutuna de�i�ken (arg�man) vererek herhangi bir konu hakk�nda yard�m alabilirsini. �unlar� deneyin (<ENTER> tu�una basmay� unutmay�n) : :help w :help c_<T :help insert-index :help user-manual ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 8: B�R BA�LANGI� BET��� OLU�TURUN ** Switch on Vim features ** ** Vim'in �zelliklerine bak�n ** Vim Vi'dan �ok daha fazla �zelli�e sahiptir fakat bir�o�u �ntan�ml� olarak kapal�d�r. Daha fazla �zellik kullanabilmek i�in bir "vimrc" dosyas� olu�turmal�s�n�z. 1. "vimrc" dosyas�n� d�zenlemeye ba�lay�n, bu i�letim sisteminize g�re de�i�ir: �.N: (Bu komutu verdi�inizde e�er yoksa home dizininizde .vimrc isimli bir dosya olu�acakt�r. Bu dosyaya vimrc �rnek dosyas�n� aktarmak i�in 2. ad�mdaki komutu kullanacaks�n�z. Bu y�zden vimrc dosyan�z� d�zenlemeden �nce a�a�daki ad�mlar�n hepsini okuyun ve komutlar� hat�rlay�n.) :edit ~/.vimrc Unix i�in :edit $VIM/_vimrc MS-Windows i�in 2. �imdi �rnek "vimrc" dosyas�n� okuyun :read $VIMRUNTIME/vimrc_example.vim 3. Dosyay� kaydedin ve �k�n :write :q Vim'i bir dahaki sefer �al��t�rd��n�zda s�zdizim (sytax) vurgusu kullan�lacakt�r. T�m tercih etti�iniz ayarlar� bu "vimrc" dosyas�na ekleyebilirsiniz. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Burada Vim E�itmeni tamamlanm�� oldu. E�itmendeki ama� Vim d�zenleyicisi hakk�nda k�sa bir bilgi vermek ve onu kolayca kullanman�z� sa�lamakt�. Vim'in tamam�n� ��retmek �ok zordur zira Vim bir�ok komuta sahiptir.Bundan sonra :help user-manual" komutu ile kullan�c� k�lavuzunu okumal�s�n�z. Daha fazla okuma ve �al��ma i�in �u kitab� �neriyoruz: Vim - Vi Improved - by Steve Oualline Publisher: New Riders Tamamiyle Vim i�in haz�rlanm�� ilk kitap. �zellikle ilk kullan�c�lar i�in uygun. Kitapta bir�ok �rnek ve resim var. http://iccf-holland.org/click5.html adresine bakabilirsiniz. Bu kitap daha eskidir ve Vim'den daha �ok Vi i�indir ancak tavsiye edilir: Learning the Vi Editor - by Linda Lamb Publisher: O'Reilly & Associates Inc. Vi hakk�nda bilmek isteyece�iniz neredeyse her�eyin bulundu�u bir kitap. 6.Bas�m ayn� zamanda Vim hakk�nda bilgi de i�ermekte. Bu e�itmen Michael C. Pierce ve Robert K. Ware taraf�ndan yaz�ld�, Charles Smith taraf�ndan sa�lanan fikirlerle Colorado School Of Mines, Colorado State University. E-mail: bware@mines.colorado.edu. Vim i�in de�i�tiren : Bram Moolenaar. T�rk�eye �eviren : Serkan "heartsmagic" �al�� Y�l 2005 E-mail : adresimeyaz (at) yahoo com ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~